Op vrijdag 5 juli was de Agile Floor op het hoofdkantoor van PostNL in Den Haag het toneel van onze Agile Ronde tafel. Twintig enthousiaste agilisten van uiteenlopende organisaties uit ons netwerk werden geïnspireerd, legden nieuwe contacten en deelden kennis. De groep bestond uit CIO’s, portfoliomanagers en transformatieleads. Samen met ons team Agile consultants beleefden wij een mooie ochtend.
EVEN VOORSTELLEN
Na de koffie en het ontbijt heetten Marcel Poel (Strategisch Portfoliomanagement PostNL) en Yara Beerling (Directeur WIN) ons welkom bij PostNL. Henry Suiker (Agile Consultant bij WIN) vervolgde en presenteerde het Agile team van WIN.
De keynote en inhoudelijke aftrap van de ochtend werd verzorgd door Paul Takken, Agile transformatie coach en als Associate Partner verbonden aan WIN.
THE FUTURE IS ELECTRIC
Paul heeft als Lead Agile Coach de Agile transformatie van een grote speler in de Duitse automobielindustrie mogen begeleiden. Zijn presentatie was getiteld ‘The future is electric’. We zitten middenin een energietransitie. Auto’s worden elektrisch, onze huizen gaan van het gas af, maar ook in organisaties verschuift de energie. Het gaat niet zozeer meer om de processen, de machines of de ICT. Daar liggen nog steeds uitdagingen. Verandering in organisaties gaat maar zo snel als deze factoren zich ontwikkelen.
Maar wat bepaalt de snelheid van de ontwikkeling van die factoren? Niet de technologie zelf. Technisch kan er veel meer dan wat we nu toepassen. De echte beperking zit in het verandervermogen van mensen. De energie in organisaties verschuift dan ook naar leiderschap.
Geïnspireerd en ‘aan’ gezet door de keynote van Paul schoven de deelnemers in drie groepen in drie rondes aan aan de weliswaar vierkante tafels rondom de thema’s verandering op strategieniveau, cultuur en grip, allemaal bezien vanuit het perspectief van leiderschap.
OMGAAN MET CULTUUR
Als Agile coach leiderschap en gedrag met een voorliefde voor persoonlijk leiderschap, onderlinge verhoudingen en cultuur schoof ik aan bij Paul aan tafel 2 waar de centrale vraag was: Hoe ga je als Agile leider om met cultuur?
Ik zie een cultuur als een set gedragingen, normen en rituelen binnen een bedrijf. En ik zie Agile als een mindset die gaat over samenwerking, doelgerichtheid, vertrouwen en natuurlijk over wendbaarheid. Een Agile transformatie is daarmee een cultuurverandering, die ondersteund wordt met een werkwijze, tools, processen en rituelen.
DOORBREKEN VAN PATRONEN
Het ging aan tafel over het doorbreken van de ingesleten patronen. Want hoe zorg je er nou voor dat mensen werkelijk anders gaan werken? Dat ze zich anders gaan gedragen? Sterker nog, dat ze anders gaan denken?
Er kwamen mooie voorbeelden naar voren. Over incubators en labs. Maar moet je innovatie nu binnen of buiten je organisatie plaatsen? De staande organisatie kan een gevoel van ‘not invented here’ hebben en de nieuwe ideeën weigeren op te nemen. De business units, of landenorganisaties zijn druk met het runnen van de operatie, hebben angst voor het onbekende, zeggen ja-maar en maken zich vooral zorgen over het behoud van de eigen winkel. Een focus op individuele KPI’s versterkt deze silo’s.
DE VERANDERING VAN VERANDERING
De verandering van verandering, zoals ik het vaak noem, wordt vaak als een centraal, organisatiebreed programma opgepakt. Er moet één nieuwe werkwijze komen met één nieuwe cultuur. Maar een organisatie heeft helemaal niet één cultuur. Die moet je ook niet willen transformeren naar één nieuwe cultuur, laat staan dat daar dan één aanpak voor zou zijn. De voorbeelden gingen direct over tafel. Voorbeelden van subculturen met leiders die juist wel of juist niet wilden veranderen, vasthielden aan het oude of juist een nieuwe generatie die nieuwe werkwijzen als randvoorwaarde ziet.
In zijn keynote liet Paul een filmpje zien van pinguïns als metafoor voor hoe mensen acteren in een wereld in transitie. We lopen over gebaande paden en kijken raar op als iemand ineens een ander pad kiest. Ik moest denken aan de oude Apple commercial, waarin Steve Jobs zegt: “The people who are crazy enough to think they can change the world, are the ones who do.”
Aan tafel hadden we het erover hoe je ‘gekke pinguïns’ vindt en ze de ruimte kan laten voelen uit de rij stappen. Het vereist lef en moed. Dat is spannend. En dus is er een basis van veiligheid en vertrouwen nodig. Zaken moeten ter discussie gesteld kunnen worden. Er moet duidelijk zijn wat belangrijk is. Er moet een gezamenlijke doelstelling zijn, waar ook gezamenlijk KPI’s bij horen. En natuurlijk voorbeeldgedrag en steun vanuit de top.
Maar de belangrijkste aanbeveling die telkens terug kwam was: maak het klein. En maak het maatwerk. Er is geen one size fits all-oplossing. En een grootschalige verandering is veel te abstract voor mensen. Ga op zoek naar de individuele benadering, koppel de grotere doelstelling aan persoonlijke drijfveren. Vind ambassadeurs, doe oneindig veel pilots (net zo lang tot de verandering geslaagd is en je nooit een ‘echt’ project hebt gedaan).
Paul sloot zijn inleidende keynote af met een quote van Nikola Tesla: “If you want to find the secrets of the universe, think in terms of energy, frequency and vibration.” In de drie rondes aan onze tafel kwam ook telkens terug: er is geen magic trick, geen geheim recept voor een geslaagde Agile transformatie. Maar focus je op de energie in de organisatie, op de ‘vibe’, dan zou je wel eens de goeie kant op kunnen gaan.
Ik heb mij uitstekend vermaakt door de inspirerende verhalen en het kijkje in de keuken van mooie organisaties. Inhoudelijk vond ik het mooi om te zien dat mijn favoriete onderwerpen zo vaak over tafel gingen. Het naar boven halen van energie vanuit drijfveren, het brengen van flow in teams en het brengen van inzicht in de perspectieven van jezelf en elkaar. Ik mocht de deelnemers naar huis sturen met een exemplaar van een van mijn boeken ‘En nu jij!’ of ‘En nu echt!’ waarin ik al mijn kennis en inzichten gebundeld heb en waar ik drie trainingen op gebaseerd heb die wij gepland hebben in de laatste maanden van het jaar.
De deelnemers waren blij met de echte verhalen, de echte cases en de diversiteit van de groep. Ook was er gelukkig veel herkenning in de problemen waar tegenaan gelopen wordt en zijn er mooie contacten gelegd om bij elkaar in de keuken te kijken. Wij geven een vervolg aan deze ronde tafel in oktober. Wil jij hierbij zijn? Neem dan vooral contact met ons op!
Groeten, Frank Oeben
